W ostatnich badaniach naukowych pojawiły się nowe, istotne informacje dotyczące zastosowania acetylocysteiny (NAC) w przypadkach ostrej niewydolności wątroby spowodowanej zatruciem kokainą. Zatrucie kokainą to problem o globalnym zasięgu, który może prowadzić do wielu poważnych powikłań zdrowotnych, w tym do ostrej hepatitis. Mimo że przypadki te są rzadkie, ich konsekwencje mogą być niezwykle poważne, często prowadząc do przeszczepu wątroby lub zgonu. Badania te dostarczają nowych dowodów na to, że NAC może być obiecującą terapią w takich przypadkach, mimo że obecnie jest stosowana głównie w leczeniu ostrej toksyczności paracetamolu.
Przypadek kliniczny – szczegóły i wyniki
W opisywanym przypadku 28-letnia kobieta z historią depresji oraz uzależnień (w tym od kokainy) została przyjęta do szpitala z powodu ostrej niewydolności wątroby wywołanej zatruciem kokainą. Po przyjęciu do szpitala, pacjentka wykazała wysoki poziom enzymów wątrobowych, a także wystąpiły u niej kwasica metaboliczna, niewydolność nerek i rabdomioliza. Leczenie obejmowało podanie NAC, dializę oraz dodatkowe środki wspierające. Po podaniu NAC zaobserwowano poprawę funkcji wątroby, co objawiło się spadkiem poziomu transaminaz.
Wyniki badań laboratoryjnych
Wyniki badań laboratoryjnych wykazały znaczne podwyższenie poziomów enzymów wątrobowych (AST i ALT) oraz inne nieprawidłowości, takie jak hiperglikemia i koagulopatia. Po 38 godzinach od przyjęcia do szpitala, poziomy AST i ALT osiągnęły odpowiednio 6358 IU/L i 3917 IU/L. Po podaniu NAC, zaobserwowano stopniową poprawę, a poziomy enzymów wątrobowych zaczęły się normalizować.
Dyskusja – znaczenie NAC w terapii
Acetylocysteina, będąca syntetycznym pochodną cysteiny, ma działanie przeciwutleniające, co może być korzystne w przypadkach zatrucia kokainą. Mechanizm hepatotoksyczności kokainy wiąże się z wytwarzaniem reaktywnych form tlenu (ROS), które prowadzą do uszkodzenia komórek wątroby. NAC może działać poprzez zwiększenie poziomu glutationu, co z kolei neutralizuje toksyczne metabolity i zmniejsza stres oksydacyjny.
Dotychczasowe badania i zalecenia
W oparciu o dotychczasowe badania, w tym zalecenia Francuskiego Towarzystwa Anestezjologii i Medycyny Intensywnej oraz Amerykańskiego Towarzystwa Badań nad Wątrobą, zaleca się stosowanie NAC w przypadkach ostrej niewydolności wątroby, niezależnie od etiologii. Badania sugerują, że NAC może poprawić przeżywalność pacjentów z ostrą niewydolnością wątroby, co podkreśla potrzebę dalszych badań w tej dziedzinie.
Podsumowanie – przyszłość badań nad NAC
Nasze badania pokazują, że NAC może być skutecznym środkiem w leczeniu ostrej niewydolności wątroby spowodowanej kokainą. Choć jej stosowanie w tym kontekście wymaga dalszych badań, wyniki tego przypadku sugerują, że NAC może być wartościowym dodatkiem do terapii pacjentów z ostrą toksycznością wątrobową. Zważywszy na mechanizmy działania NAC i jej względne bezpieczeństwo, jej zastosowanie w przypadkach toksyczności innych substancji również zasługuje na dalsze badania.
Bibliografia
Biering Vanessa, Bellouard Ronan, Martin Maëlle, Dailly Éric, Monteil-Ganière Catherine and Le Carpentier Edouard Charles. N-acetylcysteine use in a cocaine-induced liver failure: a case report. Frontiers in Toxicology 2025, 6(8), 442-467. DOI: https://doi.org/10.3389/ftox.2024.1502716.
